Poniżej zamieszczamy odpowiedzi na często zadawane pytania oraz porady związane z turystyką górską i bezpieczeństwem w górach.
Czy na wycieczki górskie można zabierać psa?
Tak, po szlakach górskich oraz innych drogach leśnych można wędrować z psem, pod warunkiem że będzie on prowadzony na smyczy, a jeśli pies jest rasy niebezpiecznej – dodatkowo musi być w kagańcu.
Psów ani innych zwierząt nie wolno wprowadzać na teren parków narodowych, ścisłych rezerwatów przyrody oraz innych miejsc, gdzie widnieją tablice lub znaki zakazujące wprowadzania zwierząt.
Czy po szlakach pieszych wolno jeździć rowerem?
Jeśli nie ma znaku zakazu, to po szlakach turystycznych i spacerowych można poruszać się na rowerze. Należy jednak pamiętać, że na szlakach tych piesi mają pierwszeństwo, a prędkość i styl jazdy nie powinien stwarzać zagrożenia dla innych użytkowników szlaków, w szczególności pieszych. Należy również pamiętać, że jeśli równolegle do szlaku biegnie ścieżka rowerowa, rowerzysta ma obowiązek poruszać się po tej ścieżce.
Jak się ubrać w góry?
W górach pogoda szybko się zmienia, a temperatura w wyższych partiach jest zwykle znacznie niższa niż u podnóża – różnice sięgają nawet kilkunastu stopni C. Zawsze należy więc zabierać odzież chroniąca przed deszczem, wiatrem i chłodem, nawet jeśli wyruszamy w pogodny dzień.
Latem wystarczy lekka kurtka przeciwdeszczowa i cienka bluza. Wiosną i jesienią wskazany jest dodatkowo softshell, bluza polarowa, rękawiczki, czapka lub opaska (świetna ochrona uszu i czoła przed wiatrem). Zimą ubrać trzeba się naprawdę ciepło, metodą „na cebulkę”, w dobrej jakości odzież – zapewniającą komfort termiczny, nieprzemakalną, a jednocześnie oddychającą.
Bardzo istotnym elementem ubioru są buty – niezależnie od pory roku powinno to być solidne obuwie turystyczne, wyposażone w membranę oddychającą i wytrzymałą, antypoślizgową podeszwę z dobrym bieżnikiem. Buty powinny być wysokie, „za kostkę” – tak aby usztywniały nogę w kostce i zapobiegały przesuwaniu się stopy w przód przy schodzeniu, co może skutkować bolesnym odbijaniem palców. Powinny też być pół numera większe niż zwykle – zmieszczą grubszą skarpetę i nie odbijemy w nich palców.
Przed wyruszeniem w góry należy:
1. Zaplanować wyprawę od A do Z; sprawdzić na mapie którędy dokładnie będziemy podążać i jakie trudności możemy napotkać.
2. Sprawdzić lokalizację schronisk i innych obiektów na trasie naszej wędrówki, w których będzie można się posilić i schronić w razie załamania pogody lub zapadnięcia zmroku.
3. Opracować skróconą drogę powrotu lub zejścia ze szlaku, na wypadek konieczności przerwania wycieczki.
4. Mierzyć siły na zamiary, zwracać uwagę na przybliżony czas przejścia danego odcinka, zwykle podany na mapach.
5. Sprawdzić warunki pogodowe oraz zagrożenie lawinowe.
6. Poinformować kogoś (znajomego, właściciela kwatery, pracowników schroniska) dokąd się udajemy i kiedy zamierzamy wrócić, a także pozostawić swój numer telefonu.
7. W drogę należy wyruszać rano, gdyż pogoda psuje się zwykle wczesnym popołudniem; można wtedy zrobić dłuższy postój w schronisku.
Co zabieramy w góry:
- Mapę turystyczną – w skali 1:50 000 lub większej, np. 1:20 000. Bez mapy w ogóle nie należy wyruszać w góry, nawet jeżeli miejsce wydaje nam się dobrze znane (jeśli widoczność we mgle spadnie do 4 – 5 metrów, nic w okolicy nie będzie już znajome).
- Telefon komórkowy – z naładowaną baterią i numerem ratunkowym GOPR: +48 601 100 300
- Ubranie przeciwdeszczowe oraz wiatrochronne
- Dodatkowe okrycie, np. bluzę polarową
- Zapasowe skarpetki
- Podręczną apteczkę, latarkę, zapałki
- Karimatę lub koc piknikowy z folią NRC (warstwą izotermiczną) – umożliwiają efektywny odpoczynek w niemalże dowolnym miejscu, izolując od chłodu i wilgoci ziemi. Nie do przecenienia w chwilach dużego zmęczenia.
- Wodę – koniecznie, gdyż odwodnienie powoduje szybki spadek wydolności fizycznej, zwiększa również ryzyko przegrzania organizmu i wystąpienia udaru cieplnego. Należy pić często, lecz niewielkie ilości (100 – 150 ml), nawet wtedy, gdy nie chce nam się jeszcze pić (pragnienie jest symptomem niedoboru wody i rozpoczęcia procesu odwodnienia).
- Prowiant
- Pieniądze
Co powinna zawierać podręczna apteczka:
- 2-3 bandaże zwykłe
- plaster na rolce
- bandaż elastyczny
- wodę utlenioną
- chustę trójkątną
- min. 1 parę rękawiczek lateksowych
- wyjałowione opatrunki
Pomoc w górach:
Telefon alarmowy: 985
Numer ratunkowy w górach: +48 601 100 300
Stacja Centralna Grupy Beskidzkiej GOPR:
ul. Dębowa 2, 43-370 Szczyrk
tel. 33 829 69 00
Na co trzeba uważać w górach:
Wiatr – wiejący z dużą siłą obniża sprawność fizyczną, wyziębia ciało, a w skrajnych przypadkach utrudnia oddychanie. Podczas wiatru najlepiej przysłonić usta szalikiem, chustą itp.
Burza – kiedy zaskoczy nas w górach, a w pobliżu nie ma bezpiecznego schronienia (schronisko, góralska karczma, zagroda itp.) należy kontynuować wędrówkę lub przeczekać burzę siadając w pozycji kucznej na plecaku. Podczas burzy trzeba unikać samotnie rosnących drzew, szczytów, grani, cieków wodnych, podnóża ścian skalnych, wejść do jaskiń, okolic przewodów wysokiego napięcia.
Bezpieczne miejsca to doliny, kotliny (obniżenia terenu), a w pasmie graniowym w czasie burzy bezpieczna odległość od skały to 1,5 metra.
Podczas burzy nie wolno używać komórek (mogą ściągać pioruny), a metalowe rzeczy należy pochować głęboko w plecaku.
Sygnały zapowiadające nadejście burzy to przede wszystkim duszne powietrze, ciężkie chmury z ciemnym spodem i strzępiastymi brzegami, odgłosy grzmotów.
Mgła – znacznie utrudnia orientację w terenie. Kiedy mgła staje się bardzo gęsta, a my wędrujemy nieznanym szlakiem, jeśli to możliwe, zawróćmy do punktu z którego przyszliśmy (tę drogę znamy). Uwaga! Mgła rozprasza fale akustyczne – kiedy ktoś woła o pomoc, jego głos może być słyszalny z zupełnie innej strony.
Zimno – jedno z największych górskich zagrożeń. Przy wysiłku fizycznym w niskiej temperaturze nasz organizm traci dużo energii na walkę z zimnem, co powoduje spadek wydolności fizycznej. Dlatego odpowiedni, dopasowany do warunków atmosferycznych ubiór to sprawa podstawowa przy wyruszaniu w góry.
Słońce – jego promienie mogą spowodować udar cieplny nawet w pochmurne dni. Wystarczy, że jest wilgotno i gorąco. Zawsze należy posiadać nakrycie głowy; zimą – aby nas grzało, latem – aby chroniło głowę przed ostrymi promieniami słonecznymi. Słońce może też silnie oddziaływać na górskie stoki, powodując w zimie osuwanie się śniegu.
Lawiny i osunięcia śniegu – przed wyruszeniem w drogę koniecznie trzeba sprawdzić stan zagrożenia lawinowego oraz przewidywane warunki pogodowe. Podczas wędrówki należy szczególnie uważać stąpając po płatach śniegu leżących w górach, gdyż są one zdradliwe i mogą się osuwać.